Posted By සඳුනි on 13 Nov 2016 01:24 PM

පැස්බරා (Ostrich)

විද්‍යාත්මක නාමය : Struthio camelus

ලෝකයේ ජීවත්වන විශාලතම කුරුලු වර්ගය වන්නේ පැස්බරාය. මොවුන් ඔටු කුරුල්ලා ලෙසත් හැඳින්වෙනවා. ඒ මොවුන්ගේ අැති විශාල ඇස්, ඇවිදින විලාසය වැනි කරුණු කීපයක් නිසාවෙනි. පැස්බරා හට විශාල උණුසුමක් දරා සිටිය හැකි අතර ජලය නොමැතිව විශාල කාලයක් සිටිය හැක. අප්‍රිකාණු සතෙකු වන මොවුන් තණ බිමි ප්‍රදේශ වල සිටි කාන්තාර ප්‍රදේශ දක්වා ව්‍යාප්තව ඇත.

පිරිමි සත්ත්වයාට ලාක්‍ෂණික වූ කළු හා සුදු වර්ණ පිල්කලඹක් ඇත. ගැහැණු සතා දුඹුරු පැහැවේ. එක් සතෙකු සාමාන්‍යයෙන් මීටර 3ක් පමණ උසැතිය. බරින් 150kg පමණවේ. දිගු ශක්තිමත් පාද වල ඇඟිලි දෙක බැගින් පිහිටයි.

Photograph by Donarreiskoffer

ඔවුන්ගේ ශරීරයේ විශාල බර නිසාවෙන් පියාමීමට නොහැකි වුවත් ‍දිගු ශක්තිමත් පාද වේගයෙන් දිවීමට අනුවර්තනය වී ඇත. කෙටි දුරක් දීවීමේදී පැයට කිලෝමීටර 70ක පමණ වේගයක්ද දිගු දුරක් ඒකාකාරව දුවන්නේ නම් පැයට කිලෝමීටර 50ක වේගයක්ද පවත්වා ගත හැකි අතර පියවර දෙකක් අතර දුර මීටර 3-5 අතර වේ. ඔවුන්ට පියාපත් ඇතත් ඒවා පියාසැරීමට නොව වේගයෙන් දිවීමේදී දිශව වෙනස් කිරීමට හා සමබරතාව රැක ගැනීමට උදව් වේ. තවද විරුද්ධ ලංගිකයන් ආකර්ෂණය කිරීමටද ඔවුන් පියාපත් යොදාගනී.

සාමාන්‍යයෙන් රංචු වශයෙන් ජීවත් වන මොවුන් රංචුවක සතුන් 10 සිට 100ක ප්‍රමාණය දක්වා සිටිය හැක. මෙය ඔවුන් සතුරන්ගෙන් ආරක්‍ෂා වීමේ ක්‍රමයක් ලෙසද භාවිත‍ාවේ. තවද තර්ජනයකදී දිව ගැනීමට නොහැකි අවස්ථාවන්හිදී ඔවුන් බිම ලැග දිගු බෙල්ල පොලව තම දිගාකරගනී. එවිට සතුරන් ගෙන් ආරක්‍ෂා වන අතර එනිසාවෙන්ම පැස්බරා අනතුරකදී හිස වැලි තුල හංගා ගන්නවා යැයි මිත්‍යාවක් පවා බිහිවී ඇත. පැස්බර බිත්තර බොහෝ විට හයිනාවන්ගේ ගොදුරු වන අතර ඊජිප්තු ගිජිලිහිණියන්ද බිත්තර ආහාරයට ගනී. ඒ සඳහා ඔවුන් ගල් ගෙනවිත් අහසේ සිට අත්හැර බිත්තර බිඳ අහරට ගනී. නමුදු වැඩුනු සතෙකු සතුරු තර්ජනයකදී එල්ල කරන පා පහරක් සිංහයකු පවා මරා දැමීමට තරම්වේ. 

Photograph by Keshawa Bulathsinhala

ආහාර ලෙස කුඩා පැලෑටි හා කුඩා සතුන් ආහාරයට ගන්නා අතර සාමාන්‍යයෙන් ආහාර ප්‍රමාණයක් උගුර තුල එක්රැස් කර පසුව ගිල දැමීම සිදු කරයි. දිගු ආහාර ජීරණ පද්ධතියක් හිමි මොවුන් ගන්නා ආහාරය සම්පූර්ණයෙන්ම පාහේ ජීරණය කරවන අතර දිරවීම පහසු කර ගැනීමට වැලි, කුඩා ගල් කැට පවා ආහාරයට ගනී. ජලය පානය කිරීම අඩු වුවද ගන්නා ආහාර වලින්ම ශරීරයට අවශ්‍ය ජලය ප්‍රමාණය සපුරා ගනී.

Photograph by Chamara Sulakkhana

සාමාන්‍යයෙන් රංචුවක ප්‍රධාන පිරිමි සතෙකු හා ගැහැණු සතෙකු සිටින අතර මෙයට අමතරව ගැහැණු සතුන් කීපයක් සිටී. සමහර විටෙක තව් පිරිමි සතුන්ද එක්වේ. ප්‍රධාන පිරිමි සත්ත්වයා හා ගැහැණු සත්ත්වයා එක්ව පැටවුන් ‍බෝ කරන අතර වරකට බිත්තර 7-10ක් පමණ දමයි. බිත්තර රකිනු ලබන්නේ කිරිල්ලිය විසිනි. සමහර විටෙක ප්‍රධාන කුරුල්ලා හා අනෙක් කිරිල්ලියන් හෝ වෙනත් කුරුල්ලන් හා අනෙක් කිරිල්ලියන් එක්ව වුවද බිත්තර දමන්නේ ප්‍රධාන කිරිල්ලිය බිත්තර දැමූ කූඩුවේමය. නමුදු ප්‍රධාන කිරිල්ලියගේ බිත්තර කූඩුව මැද පරිස්සමින් රකිනු ලබන්නේය. සමානයයෙන් බිත්තරයක් අඟල් 6ක් දිග අඟල් 5ක් පලල් වන අතර බරින් 1.5kg පමණ වේ. බිත්තර රැකීම දවල් කාලයේදී ගැහැණු සතුන්ද රාත්‍රී කාලයේ පිරිමි සතුන්ද සිදු කරයි.

කුඩා පැටවුන් බිහිවී දින කීපයකදීම වැඩුනු කුරුල්ලන් සමඟ ආහාර සොය‍‍ා යන අතර ඔවුන්ගේ වර්ධනය මසකට අඩියක් පමණ වේ. තර්ජනයකදී පිරිමි සතුන් ශබ්ද කරමින් විලා්පිකයන්ගේ අවධානය වෙනත් පැත්තකට හරවන අතර ගැහැණු සතුන් පැටවුන් විගස ආරක්‍ෂාකාරීව පඳුරු අතර සඟවයි. අවුරුදු 3ක් හෝ 4ක් යන තුරු පැටවුන් සියල්ල එකම විදිහට දිස්වෙන අතර ඉන්පසු ලිංගික වෙනස අනුව වර්ණ පිහාටු ලැබේ. සාමාන්‍යයෙන් වසර 40ක් පමණ ජීවත්වන සත්ත්වයෙක් ලෙස සැලකේ.

Posted By indika76 on 16 Nov 2016 05:38 AM
පැස්බරු පැටව් ටික දැක්කම නං ආස හිතෙනවා...

කණ කොකා 

(Indian pond heron)

Indian pond heron or paddybird

විද්‍යාත්මක නාමය : Ardeola grayii

Heron පවුලේ කුඩාම සාමාජිකය වන මොවුන් ජලාශ්‍රිතව ජීවත් වේ. සමාන්‍යයෙන් බෝවීම ඉරානය, පාකිස්ථානය, ඉන්දියාව, බුරුමය, බංගලාදේශය හා ශ්‍රී ලංකාවේ සිදුවේ. ගොඩක් ව්‍යාප්ත වී ඇති සතෙකු වන අතර ඔවුන් සාමාන්‍යයෙන් නිතරම ගෙදුරු ලෙස කුඩා ජලාශ්‍රිත සතුන් සොයමින් සිටිනු දැකිය හැක. තවද මොවුන් මිනිස් ජනාවාස අවට නිතර ගැවසේ.

Photograph by Chamara Sulakkhana

වයිරම් සහිත දුඹුරු පැහැයට හුරු ශරීරය වුවත් පියාසරන විට මොවුන්ගේ පියාපත් යට පැත්ත දිලිසෙන සුදු පැහැයෙන් දිස්වේ. මොවුන් පරිසරය මුහුවන සේ සිටින නිසා පියා සරන්නේ නැතිනම් හෝ කිසිදු චලනයක් නොමැති නම් එකවර හඳුනාගත නොහැකි වන සේ සිටී. පියාසරන විට හා නැවතී සිටින විට වර්ණ දෙකක් ඇති නිසාත් මොවුන් වෙනුවෙන් කණ කොකා නාමය පටබැඳී ඇත.

Photograph by Chamara Sulakkhana

Photograph by Chamara Sulakkhana

කෙටි ගෙල, කෙටි තියුණු හොටය නිසා හඳුනා ගත හැක. ශ්‍රීස්ම කාලයේදී වැඩිහිටි සතුන්ගේ ගෙල පෙදෙසේ දිගු පියාපත් සෑදේ. තවද අභිජනන කාලයේදී මොවුන් තනි තනිව රතු පැහැති කකුල් සහිතව දැකිය හැක. මෙය  සාමාන්‍යයෙන් වැඩිහිටි සතුන්ගේ සිදුවන ජානමය වෙනසක් ලෙස හඳුනාගත හැක. සාමාන්‍යයෙන් නිහඬ සතුන් වුවත් කරදරයකදී හෝ කූඩු ආශ්‍රිතව සිටිද්දී රළු හඬකින් කෑ ගසයි. වියලි කාල වලදී කෑම සොයා විවිධ ස්ථාන වල සිටියත් ජලාශ්‍රිත පරිසරයක් අවට ජීවත් වීමට ප්‍රියතාවයක් දක්වයි.

Photograph by Chamara Sulakkhana

ජලජ ශාක, කුඩා කකුළුවන්, ජලජ කෘමින්, මසුන්, ඉස්ගෙඩියන් හා සමහර විටෙක කූඩැල්ලන්ද ආහාරයට ගනී. කුඩා කණ්ඩායම් වශයෙන් කූඩු තනන මොවුන් කුඩා පඳුරු හෝ ගස් මත අනෙක් කුරුලු කූඩු අතර කූඩු තනයි. සාමාන්‍යයෙන් මීටර 9-10 අතර උසක අතු අතර තනන කූඩු තුල බිත්තර 3-5ක් පමණ දමයි. කුරුල්ලා කූඩුව තනන්නට ද්‍රව්‍ය සපයන අතර කිරිල්ලිය කූඩුව තනා ගනී. දින 18-24ක් අතර කාලයේ බිත්තර පුපුරා පැටවුන් පැමිණේ. පසුව කිරිල්ලිය හා කුරුල්ලා මාරුවෙන් මාරුවට පැටවුන් පෝෂණය කරයි.