විශේෂත්වය

ලොව පුරා බළල් කුලයට අයත් කැලෑ බළලුන්  වර්ග 36කි ඉන් ලංකාවේ දකිනන ලැබෙන විශේෂ 3ක් පමනකි.

01. හදුන් දිවියා.

02. කැළෑ බලලා

03. කොළ දිවියා.

මේ අතරින්..

හදුන් දිවියා ශ්‍රී ලංකාවේ වෙසෙන බළල් කුලයේ දෙවැනි විශාලතම සත්ත්වයායි.

බාහිර ස්භාවය.

හදුන් දිවියාට දිගු ශරිරයක් ඇත. භාගයට වර්ධන‍ය වුණ කොටියෙකු පෙනුමක් ඇත.ලොම් ලා දුඹුරැ පාටයි.එහි අපිළිවෙලට චිහිදුන තද දුඹුරැ ලප ඇත.උදර ප්‍රදේශය සුදුයි.කනෙහි පිටිපස්ස කලුයි.ඒ මධ්‍යයෙහි සුදු ලපයක් ඇත.

හදුන් දිවියාගේ ලොම් ස්ථර දෙකක් ඇත. එමනිසා මොහු වතුරේ සිටින විට සම දක්වාම තෙත් වන්නේ නැත.මෙ ලොම් වැස්ම හදුන් දිවියාට වියළිව හා උණුසුම්ව ඉන්න උදව් වේ.ඔවුන්ගේ පාද පිහිටා ඇති ආකාරය ඔවුන්ට පිහිනීමට උදව් ‍වේ. ඔහුගේ ඉදිරි පාද වල අසාමාන්‍ය ලෙස දික් වූ ඇගිලි හා නිය ඇත. බිළාල පවුලට අයත් අනිත් සතුන්ගේ මෙන් නොව මොවුන්ගේ නිය සම්පූර්ණයෙන් ආවරණය වී නැත.

දැකිය හැකි ස්ථාන.

ශ්‍රී ලංකාවේ සියලු දේශගුණික කලාප වල හදුන් දිවියා දැකිය හැකිය.රටේ හැම ප්‍රදේශයකම ඉන්නා සතෙකි.කොළඹ වැනි ජනගහනය වැඩි ප්‍රදේශ වල පවා මේ සත්ත්වයා වාසය කරයි.

වාසස්ථාන.

බහුලව දක්නට ලැබෙන්නේ තෙත් භූමි වලය. එසේම කඹුරැ ආශ්‍රිතවද දක්නට ලැබේනමුත් වර්තමානයේදි මෙම සත්ත්වයා ඇතැම් ප්‍රදේශ වලට පමණක් සීමා වී පවතිනවා.

හදුන් දිවියා යනු කොළ දිවියා මෙන් විවිධ වාසස්ථානයන්හි ජිවත් විය හැකි වල් බළළෙකු නොවේ.මොහුට ජිවත් වීමට විශේෂ වූ පරිසරයක් අවශ්‍ය වේ.හදුන් දිවියා වාසස්ථාන විශේෂී(Habitat specialist)සතෙක් ලෙස හදුන්වනවා.ජලාශ්‍රිත ස්ථාන වල පමණක් වෙසෙන,ජලයට ඇලුම් කරන,මේ සත්ත්වයාගේ වාසස්ථාන පහත රට තෙත් කලාපයේ පිහිටි වගුරු බිම්,කඩොලාන ප්‍රදේශ,කලපු හා සියලුම කලාප හරහා ගලා යන ගංගා,ඇළ දොළ,වැව් අමුණුයි.මොහු හොඳ දක්ෂ කිමිදුම් කරුවකුද වේ.

සාමාන්‍යයෙන් අන් බළල් මෙන් හදුන් දිවියා වතුරට අකමැති නැත.එමනිසා මොවුන් නොගැඹුරු ජලයේ පිහිනීමට කැමතිය.

මොවුන්ගේ ගුහා සාදා ඇත්තේ ඝන පදුරු සහිත ප්‍රදේශ,ඉලුක් ගාල්,බෙන සහිත ගස් හා පර්වත වල පැලුණු තැන් වලය.

අහාරයට ගන්නා දෑ.

හදුන් දිවියා නිශාචර සතෙකි.කෑම සොයන්නේ සැරි සරන්නේ රැටය.

අහාර ලෙස මාලුන්,කුරැල්ලන්,කුඩා ක්ෂිරපායින්, ගෙමබන්,මැඩියන්,ගොලූබෙල්ලන්,කකුළුවන්,ඉස්සන් වැනි සතුන්ය.

ප්‍රජනනය

දින 65-70ක ගර්භනි කාලයකින් පසු පැටව් ඉපදෙයි. ක්ෂරපායී සතුන් නිසා කුඩා කළ පැටවුන් රක්ෂා කරයි.

මොවුන් අවුරුදු 12ක් පමණ ජිවත් වේ.

තර්ජන

ප්‍රධාන තර්ජනය වන්නේ ඔවුන්ගේ වාසස්ථාන වන තෙත් බිම් විනාශ වීමයි.