වර්තමාන සමාජයේ වයස් භේදයකින් තොරව සමාජ මට්ටම්වලින් තොරව, බොහෝ දෙනා කුමන හෝ රෝගයකින් පීඩා විඳිමින් සිටිති. මෙලෙස රෝගී වීමට හේතූන් විශාල ප්‍රමාණයකි. බොහෝ දෙනා රෝගී වන්නේ නොසැලකිමත්කමිනි.

ඔබ උදෑසන අවදි විය යුත්තේ උදේ පාන්දර 4.24ත් 5.24ත් අතරය. මේ කාලය විශ්වයේ වැඩිම බලයක් ගොඩනැගෙන, ශාකවල පත්‍ර වර්ධනය වන ශරීරයේ ශක්තිය උපරිම වැඩි වෙන විශ්වයේ සුභම සුභ කාලය ලෙස හැඳින්විය හැක. මෙම කාලය හඳුන්වනු ලබන්නේ බ්‍රහ්ම මුහුර්තය කාලය ලෙසයි.

ඔබ උදෑසනම අවදි වී වතුර වීදුරුවක තරම් ජල ප්‍රමාණයක් පානය කරන්නේ නම් එය ඔබේ නිරෝගී භාවය වර්ධනය කරගැනීමට මහත් පිටුවහලක් වේ. මෙහිදී එම වතුර වීදුරුව තුළින් ඔබේ සිරැරේ වකුගඩු, ආමාශය, අග්නායාස, පිත්තාශය, අක්මාව ආදී සියලු ඉන්ද්‍රීයන්වල ක්‍රියාකාරීත්වය ආරම්භ කරයි.

රෝගවලට ගොදුරු වීමට තවත් ප්‍රබලතම හේතුවක් වන්නේ ශරීරයේ පවතින ආම්ලිකභාවය වැඩි වීමයි. ආම්ලික භාවය වැඩි වීම යනු PH අගය අඩුවීමයි. මෙහිදී PH අගය බින්දුව යනු උපරිම ආම්ලික තත්ත්වයයි. එය බින්දුවේ සිට 1, 2, 3, 4 ලෙසින් ක්‍රමයෙන් අඩුවී යයි. එනම් PH අගය 7 යනු උදාසීන, ආම්ලිකත් නැති, භාෂ්මිකත් නැති මාධ්‍යයකි. එය ප්‍රශස්තයි.

නමුත් PH අගය හිතට වඩා වැඩිවී 7 සිට ඉහළට 14 දක්වා වැඩි වීම භාෂ්මික මාධ්‍යයට යාමකි. අපේ ශරීරයේ සිදුවන ක්‍රියාකාරීත්වයක් තුළින් අප ආහාරයට ගන්නා බොහෝ තුළින් අපේ ශරීරයේ PH අගය අඩුවී සිරැර නිතරම ආම්ලික භාවයට හැරේ. එනම් ඔබේ රෝග කිසි දිනක නිට්ටාවට සුවපත් නොවේ. 

ඔබ නිතරම පිරිසිදු භාෂ්මිකතාවය වැඩි (ආම්ලික භාවයෙන් අඩු) ජලය භාෂ්මිකතාවය වැඩි ආහාර වර්ග, පාන වර්ග ගැනීමෙන් ඔබගේ ආයුෂ, වර්ණය, සැපය, බලය, ප්‍රඥාව සියල්ල වර්ධනය කරගත හැකිය.

විශේෂයෙන්ම පිරිසිදු කැරට්, ගොටුකොළ, කොහිල අල, මුකුණුවැන්න, කෝමාරික, වට්ටක්කා, ගස්ලබු, දම් පාටට හුරැ පළතුරු, එළවළු, පැණි කොමඩු, මී පැණි, ඔලිව් ඔයිල්, මැංගුස්, කුරහන්, රතු ලූනු ආදී බොහෝ ආහාර වර්ග මෙම භාෂ්මිකතාවය වැඩි ආහාර ලෙසින් හැඳින්විය හැක. මෙවැනි ආහාරපාන භාවිතා කරන්නේ නම් ඔබගේ නිරෝගීකම ඉතා ඉක්මනින් ඉහළ දමාගත හැක.

වර්තමානයේ දී විශාල ආහාර ප්‍රමාණයක් ඇත්තේ ආම්ලිකතාවය වැඩි ඒවාය. ඊට හේතුව ආම්ලිකතාවය අපගේ දිවේ රසය පිනවීම නිසා අප නොදැනීම ඊට පෙළඹීමයි.

අපගේ ශරීරයේ 72%ක්ම පවතින්නේ ජලයයි. සාමාන්‍ය ප්‍රතිශතයක් වශයෙන් ගත්කළ, පෙනහළුවල 90%ක් ද, රැධිරය 82%ක් ද, මාංශ පේශීවල 75% ක් ද, මොළයේ 70%ක් ද, අස්ථිවල 22%ක් ද ජලය අඩංගු වේ.

එසේ නම් අප භාවිත කරන ජලයේ ආම්ලිකතාවය වැඩි නම් ලවණ ගතිය (කිවුල් ගතිය) වැඩිවේ නම් මෙමඟින් වකුගඩු, අක්මාව, පිත්තාශය, මුත්‍රාශය, අග්න්‍යාශය ආදී ප්‍රධානම ඉන්ද්‍රීයක් රෝගී කරයි. මේ නිසා ආම්ලිකභාවය වැඩි ජලය වෙනුවට භාෂ්මික ජලය (Alkalized water) දිනපතා පානය කරන්න.

එමඟින් ස්ථූලතාවය (අනවශ්‍ය බර) අඩු වීම, තරැණකම රුකදීම, විජලනය (සිරුර වියළීම) වළක්වාලීම, ශරීරයේ පවතින විෂ පිට කිරීම. ශරීර PH අගය සමබර කිරීම, හෘද ස්පන්දනය ක්‍රමවත් කර රුධිර පීඩනය නියමිත නිරෝගී මට්ටමේ පවත්වා ගැනීම. අක්මාව, වකුගඩු, පිත්තාශය, මොළය, හෘදය, අග්න්‍යාශය ආදී සියලු ඉන්ද්‍රීයන් නිරෝගී කරවයි. එමෙන්ම මෙමඟින් සෞඛ්‍යමත් අස්ථි පද්ධතියක් ඇති කරයි. ආහාර ජීර්ණය ක්‍රමවත් කර ශරීර ශක්තිය වඩවයි.

එමෙන්ම පොළොවෙන් ලබාගන්නා රසදිය, ගෙන්දගම්, රංහිරිගල්, රත්තරන් ආදී ද්‍රව්‍යයන් භාවිතා කරමින් රස වෛද්‍ය ක්‍රමයට අනුව සදාගන්නා ඖෂධ තුළින් ද PH අගය වැඩි කරලීමේ හැකියාව පවතී. මේ නිසා විශාල රෝග සංඛ්‍යාවක් නිට්ටාවටම සුවකර ගැනීමට රස ඖෂධ ප්‍රතිකාර තුළින් දේශීය වෛද්‍ය ක්‍රමයේ හැකියාව පවතී.

රස වෛද්‍ය ක්‍රමයේ විශේෂත්වය නම් ඉතාමත් බරපතළ රෝග ඉතා කෙටිකාලයකදී නිට්ටාවටම සුව කිරීමට හැකිවීමයි. රෝහල්වල සුව කළ නොහැකියැයි කියන පිළිකා, ආතරයිටීස්, දියවැඩියා, වකුගඩු රෝග, ඇදුම, අර්ශස් ආදී රෝග රස ඖෂධවල බලමහිමයෙන් නිට්ටවටම සුව කරගැනීමේ හැකියාව පවතී.

ආයුර්වේද පාරම්පරික දේශීය, 
රස වෛද්‍ය
වජිරජීව සරත් කුමාර
ජීවබල වෙද මැඳුර, මහින්ද 
ජයසිංහ මාවත,
කිරිල්ලවල - කඩවත

වර්තමානයේදී හර්නියා රෝගය වැළඳී ඇති පුද්ගලයෝ සුලභව සමාජය තුළ වෙසෙති. ආයුර්වේද වෛද්‍ය විද්‍යාවේ අන්ත්‍ර වෘද්ධි ලෙසින් මෙම රෝගය හඳුන්වයි. ශරීරයේ ඕනෑම ස්ථානයක පවතින අවයවයක් හෝ අවයව කිහිපයක් එය ආවරණය කරගෙන ඇති පටල ස්ථරය හරහා පිටතට නෙරා ඒම හර්නියා රෝගය ලෙසින් සරලව හැඳින්විය හැක. නමුත් මෙය බහුලව දක්නට ඇත්තේ උදරය ආශ්‍රිතවය. උදරය ඇතුළත ඇති අවයව උදර බිත්තියේ දුර්වල පටල ආවරණයක් ඇති ස්ථානයකින් නෙරා ඒම සිදුවේ.

මෙයට බොහෝ හේතු බලපායි. ඒ අතර යම් පුද්ගලයකුගේ උපතේදීම උදර බිත්ති දුර්වලවීම් තිබිය හැක. මීට අමතරව අතිස්ථුලතාවය නිසා උදර බිත්ති දුර්වලවීම, දරු ප්‍රසූති කිහිපයකින් පසු උදර බිත්ති පටලවල ශක්තිමත්භාවය අඩුවීම, ශල්‍යකර්මවලදී සිදුකරන කැපීම්වලදී එම ස්ථානවල මාංශපේෂි දුර්වලවීම ආදී හේතු දැක්විය හැක. කාලීනව පවතින මළබද්ධය හා වෙනත් රෝගී තත්ත්ව නිසාද, විශේෂයෙන් දුම්පානයට ඇබ්බැහි වූවන්ගේ මාංශපේෂිවල ශක්තිමත්භාවය අඩුවීම හේතුකොටගෙන හර්නියා ඇතිවිය හැකිය.  

හර්නියා රෝගය කාන්තා හා පුරුෂ දෙපාර්ශ්වයටම ඇතිවිය හැකි රෝගයකි. වැඩි වශයෙන්ම හර්නියා ඇතිවන්නේ ඉකිළි හා නාභිය මෙන්ම නාභියට ඉහළින් හා උදරයේ කැපුම් ආශ්‍රිතවය. 

උත්පත්තියෙන්ම හර්නියා ඇතිවන අවස්ථාද දක්නට ලැබෙයි. විශේෂයෙන්ම නාභියට ඉහළින් හා නාභිය ආශ්‍රිතව ඇතිවේ.

උදරයේ යම් ස්ථානයක අසාමාන්‍ය නෙරා ඒම, යම්කිසි බරක් ඔසවනවිට හෝ කැස්ස සමඟ උදරයේ පීඩනය වැඩිවන විට එය නෙරා ඒම වැඩිවේ. මෙය සුදුසුකම්ලත් වෛද්‍යවරයකු ලවා පරීක්ෂා කර ගැනීම ඉතා වැදගත් වේ. බහුලවම දක්නට ලැබෙන්නේ inguinal hernia නම් අවස්ථාවයි. එහිදී වෘෂණ ප්‍රදේශයේ වේදනාව හා ඉදිමුම දක්නට ලැබේ.

බටහිර වෛද්‍ය විද්‍යාවට අනුව මේ සඳහා එකම පිළියම වන්නේ ශල්‍යකර්මයයි. එහිදී බොහෝවිට ස්ථිර කෘත්‍රීම දැලක් (mesh repair) උදරයේ දුර්වල ස්ථාන ආවරණය වන ආකාරයට යෙදීමක් සිදුවේ. වර්තමානයේදී ඉතා පහසුවෙන් රෝගියාට සිදුවන අපහසුතාවය අවම වන ලෙස මෙම ශල්‍යකර්මය සිදුකිරීමේ පහසුකම් පවතී. රෝගියාගේ විවිධ චර්යාවන්ගේ වැරදි හේතුවෙන් ශල්‍යකර්ම අසාර්ථක වන අවස්ථාද ඇත.

රෝගියාගේ රෝගී තත්ත්වය අනුව මේ සඳහා ලබාදිය යුතු ප්‍රතිකාරය පිළිබඳව වෛද්‍යවරයා විසින් තීරණය කරනු ලබයි. මූලිකම අවස්ථාවේ මෙවැනි රෝග ලක්ෂණ ඇතිවිට හා අවදානම් සාධක ඇතිවිට බාහිර ඖෂධ ප්‍රතිකාර මගින් එම තත්ත්වය වළක්වාගැනීමට අවස්ථාව ලැබේ. එසේම වැදගත්ම කාරණය වන්නේ පූර්ව සූදානම් බවයි. ඒ සඳහා අපගේ ජීවන රටාවේ වෙනස්කම් සිදුකළ යුතුය.

අධික තරබාරුව පාලනය කළ යුතුය. ඒ සඳහා සුදුසු ආහාර රටාවකට හුරුවීම, ව්‍යායාම්වල යෙදීම අනිවාර්ය වේ. මව්වරු දරු ප්‍රසූතියෙන් පසු උදර පේෂි ශක්තිමත් කර ගැනීමට උනන්දු විය යුතුය. ඒ සඳහා සුදුසු ව්‍යායාම්වල යෙදිය යුතුය.

එසේම උදර පීඩනය වැඩිවන කාලීන කැස්ස, මළබද්ධය වැනි තත්ත්ව සඳහා නිසි ප්‍රතිකාර ලබාගැනීම කළ යුතු වේ. අධික බර භාණ්ඩ එසවීම මෙවැනි රෝගීන්ට අහිතකර වේ. එමෙන්ම හර්නියා රෝගීන් මත්පැන් සහ දුම්වැටි භාවිතයෙන් වැළකිය යුතුය.

කුමුදුනී ද සිල්වා
ආයුර්වේද වෛද්‍ය 
B.A.M.S (කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලය)
සෙත්සුව ආයුර්වේද රෝහල

අමතකවෙන ලෙඩේ නැත්නම් අල්ෂයිමර් කියන්නේ දරුණු ස්නායු රෝගයක්. මෙය වැළඳුණු පසු සම්පූර්ණයෙන්ම සුව කළ නොහැකි බව කියවෙනවා. මේ නිසා අප කළ යුත්තේ එය නොවැළඳෙන සේ ප්‍රවේසම් වීමයි. ඉතින් මේ දේවල් අනුගමනය කළොත්, ඇල්සයිමර් රෝගය නොවැළඳෙන බව විද්‍යාත්මකව තහවුරු වී තිබෙනවා.

• මෙමරි ගේම්ස්, ප්‍රහේළිකා හා ගණිත ගැටලු සමඟ නිතර අලුත් වෙන්න!

විනෝදයත් සමඟ මතක ශක්තිය වැඩි කර ගත හැකි හොඳම ක්‍රම වන්නේ මෙමරි ගේම්ස්, ප්‍රහේළිකා හා ගණිත ගැටලු විසඳීම වැනි ක්‍රියාවන්ය. නිතරම අලුත් දෙයක් ගැන ඉගෙන ගැනීමට උත්සාහ කරන්න. අලුත් භාෂාවක්, සංස්කෘතිය ගැන අලුතින් යමක් ඉගෙන ගන්න. පත්තර කියවීමට හුරු වන්න. මීට අමතරව හැමදාම එකම විදිහට කරපු දේවල් වෙනස් විදිහකට කරන්න උත්සාහ කරන්න. නිතරම එකම ක්‍රමයක් හෝ පිළිවෙළක් අනුගමනය කළොත් ඔබේ මොළය ක්‍රියාශීලි වන්නේ නැහැ. මේ නිසා සංඛ්‍යා අග සිට මුලට ලිවීම, දිනපතා නිරත වූ යමක් වෙනස් ආකාරයකට කිරීම, කබඩ් එකේ ෆයිල් තබන රටාව වෙනස් කිරීම, කරන වැඩ නුහුරු අතින් කිරීම වැනි යමක් කරන්න.

• තනිකමට හුරු වෙන්න එපා.

මිනිසා කියන්නේ ස්වාභාවිකවම සමාජය හා ගැටීමට බිහි වූ සත්වයෙක්. මිනිසා අවධානය ලබා ගැනීමට සහ සන්නිවේදනය කිරීමට ප්‍රිය කරනවා. මේ නිසා සමාජය හා එක්ව ඔබේ ජීවිතය ගත කරන්න. එසේ කිරීමෙන් මේ රෝගය වැළඳීමේ අවදානම අඩු වෙනවා. සමාජ ආශ්‍රය ඔබට උපකාරී වන්නේ ඇල්සයිමර් රෝගයෙන් බේරෙන්න විතරක්ම නෙවෙයි. එය ඔබේ මානසික ශක්තිය නඟා සිටුවන්නත් උපකාරී වෙනවා. වයස්ගත වීමත් සමඟ බොහෝ මිනිසුන් තනිවෙනවා. මෙයින් මිදීම සඳහා නව මිතුරන් ඇති කර ගන්න, සංවිධාන හෝ වැඩමුළුවලට සහභාගී වන්න, ස්වෙච්ඡාවෙන් සේවය කරන්න.

• ව්‍යායාම පුරුද්දක් ලෙස කරන්න

ව්‍යායාම කිරීම නිසා ඇල්ෂයිමර් රෝගය වැළඳීමේ අවදානම 50%ක්ම අඩු වන බව සනාථ වී තිබෙනවා. ව්‍යායාම නිසා සිරුරේ රුධිර සංසරණය ප්‍රාණවත් වන අතර, මොළය සුරකිනු ලබන රසායනිකයන්වල ක්‍රියාකාරිත්වය වර්ධනය වෙනවා. වයස්ගතවීමත් සමඟ මොළයේ ඇති වන දුර්වලතා වැළැක්වීමටත් ව්‍යායාම උපකාරී වෙනවා. සතියකට මිනිත්තු 150ක්වත් ඔබ ව්‍යායාම්වල නිරත විය යුතුයි. බර එසවීමේ ව්‍යායාම මඟින් මස්පිඩු සකස් වනවා සේම, මොළයේ ක්‍රියාකාරීත්වයත් වර්ධනය වෙනවා.

• ප්‍රමාණවත් නින්දක් ලබා ගන්න

ඇල්ෂයිමර් රෝගය වැළඳුණු බහුතරයක් දෙනා නින්ද නොයෑමේ රෝගවලින් පීඩා විඳි අය බව හෙළි වී තිබෙනවා. නින්ද නොයෑම ඔබේ සිතිවිළි, සිතීමේ රටාව සහ මනසේ ස්වභාවයට බලපානවා. ඔබ නින්ද නොයෑමේ ලක්ෂණවලින් පීඩා විඳිනවා නම්, දවල් කාලයේ කෙටි නින්දවල් ලබා ගැනීමෙන් වළකින්න. රාත්‍රී නින්ද සඳහා ඔබ පැය දෙකක පමණ සිට මනසින් ලෑස්ති වන්න. නිදා ගැනීමට ආසන්න වූ විට ඇඟ සේදීමෙන් නින්ද පහසුවෙන් ඔබ වෙත ළඟා වෙනවා. පොතක් කියවීමට හුරු වීමෙන්, ඔබ වෙත නින්ද ළඟා වේවි. එකම වෙලාවක නින්දට යාමට හුරු වන්න.

• ඔබේ ආහාර වේල ගැන උනන්දු වන්න

ඇල්ෂයිමර් රෝගය හඳුන්වන්නේ මොළයේ ඇති වන දියවැඩියා තත්ත්වයක් ලෙසයි. මේ නිසා ඔබ ඔබේ ආහාර වේල ගැන සැලකිලිමත් විය යුතුයි. සීනි භාවිතය සහ කබෝහයිඩ්‍රේට් භාවිතය ඔබ අඩු කළ යුතුයි. රුධිරගත සීනි ප්‍රමාණය වැඩි වූ විට මොළයට හානි පැමිණෙනවා. මේදය අධික ආහාරවලින් ඔබ වැළකිය යුතුයි. ඔමේගා 3, ෆෝලික් අම්ලය, විටමින් B-12 බහුල ආහාර ඔබේ දෛනික රටාවට එක් කර ගන්න.

• ඔබේ මානසික පීඩනය අවම කර ගන්න

මානසික පීඩන තත්ත්වයන් ඔබේ මොළයේ මතක තබා ගැනීමේ කොටසට හානි පමුණුවනවා. භාවනා කිරීම, ඇවිදින්නට යාම, ගැඹුරින් හුස්ම ගනිමින් හුස්ම ගැනීමේ රටාවට අවධානය යොමු කිරීම, අවට පරිසරයේ සුන්දරත්වයට අවධානය යොමු කිරීම වැනි ක්‍රියාවල නිරත වෙමින් මානසික පීඩනය අවම කර ගන්න. නිතරම සතුටින් සිටීමට උත්සාහ ගන්න.

►Neuronews

වයස අවුරුදු 18ට අඩු නම් අපි ඔහු හෝ ඇය කියන්නෙ දරුවෙක් කියලා. ඉපදුණු දවසේ පටන් දරුවකුගෙ මොළය සහ ශරීරය ක්‍රමානුකූලව වර්ධනය වෙනවා. මෙසේ වර්ධනය වන මොළයට ඇතිවන පාරිසරික බලපෑම් මගින් එහි වර්ධනය අඩුවී දරුවා තුළ නොයෙකුත් චර්යාත්මක වෙනස්කම් ඇතිවී පෞරුෂයේ දුර්වලවීම් ඇතිවෙනවා. පාරිසරික බලපෑම් ලෙස අදහස් වන්නේ දරුවා මානසික, ශාරීරික හෝ ලිංගික අපයෝජනයට භාජනය වීමයි. දරුවන්ගෙන් 14%ක් පමණ නොයෙකුත් ආකාරයේ ලිංගික අපයෝජනයන්ට භාජනය වන අතර මින් 10%ක්ම සිදුවන්නේ ළඟම ඥාතීන් අතින්. ළඟම ඥාතීන් හැරුණුවිට අනෙකුත් අපයෝජකයන් වන්නේ අසල්වැසියන්. ඇත්තටම මෙය ගොදුරක් කීවොත් හරි. ඔබ දැකල තියෙනවද කොටියෙක් මුවෙක් පැහැරගන්නා ආකාරය. මෙය ක්ෂණිකව සිදුවන්නක් නොවේ. ගොදුර ගන්නට පෙර මෙය ඉතා හොඳින් සැලසුම් කරනවා. මෙය අවධි කිහිපයකින් යුක්ත බව සමීක්ෂණවලින් තහවුරු කරල තිබෙනවා. කුඩා දරුවකු ලිංගික අපයෝජනයකට ගොදුරු කරගන්නා ආකාරය පහත සඳහන් අවස්ථාවලින් නිරූපණය වෙනවා.

1. පළමු අවධිය - සූක්ෂම ලෙස දරුවා සමඟ හොඳ සම්බන්ධතාවයක් ගොඩනගාගැනීම.
උදා: කන්න ආස කරන දේවල් ගෙනත් දීම, ආසා කරන නොයෙකුත් දේවල් ගෙනත් දීම.

2. දෙවැනි අවධිය - සියුම් ලෙස ලිංගික සබඳතාවයක් ගොඩනගාගැනීම.
උදා: අතපතගෑම, වඩාගැනීම, සිපගැනීම, ක්‍රමානුකූලව ලිංගික අවයව ස්පර්ශ කිරීම.

3. තුන්වැනි අවධිය - රහස්‍යභාවය රැකීමට දරුවා පොළඹවාගැනීම.
මෙහිදී නොයෙකුත් ආකාරයට දරුවා බය කරනු ලබයි.
උදා: ඔහු සමඟ තරහ වන බව, නැත්නම් මරණ බව, කුඩාම දරුවකු නම් ආසා කරන දේ ගෙනත් නොදෙන බව පැවසීම.

4. හතරවැනි අවධිය - රහස එළිවීම. 
බොහෝවිට මෙවැනි සම්බන්ධතාවයක් එළිවනුයේ හිටි හැටියේය. මෙය බොහෝවිට සිදුවනුයේ ළඟම ඥාතියකු හෝ ගෙදර සිටින්නකු මේ සිද්ධිය දැකීමෙනි.

5. පස්වැනි අවධිය - යටපත් කිරීම.
මෙහිදී ඇතිවන ආන්දෝලනය රහසක් ලෙස තබාගැනීමට බොහෝවිට මුළු පවුලම එකතු වේ. බොහෝ මව්පියන් මෙම සිද්ධිය එළිවීමෙන් තම පවුලට සිදුවිය හැකි චෝදනාවන් සහ අපවාදයන් වළක්වාගැනීමට තවදුරටත් රහසක් ලෙස තබාගැනීමට යොමුවේ. බොහෝ දරුවන් බිය නිසාම මෙය රහසක් ලෙස තබාගනී. නමුත් යම් දිනෙක මෙසේ කුඩා කල අපයෝජනයට ලක්වන දරුවකු වැඩිහිටියකු ලෙස සමාජයට පිවිසීමේදී ඔවුන්ගේ පෞරැෂය තුළින් එහි අතුරු විපාක හොඳින් දැකීමට පුළුවන් වේ.

කුඩා අවධියේ අපයෝජනය වන දරුවන්ගෙන් 80%ක් යම් දිනෙක ඔවුන් අවුරුදු 21 වයසට එළඹෙන විට යම් ආකාරයක මානසික රෝගයකට ගොදුරු විය හැකි බව නූතන සමීක්ෂණවලින් තහවුරු කර ඇත. මින් අදහස් වනුයේ අද අපයෝජනයට ගොදුරු වන දරුවා හෙට දින වැඩිහිටියකු ලෙස අසාර්ථක ජීවිතයකට මුහුණදීමයි. මෙසේ ගොදුරු විය හැකි මානසික රෝගී තත්ත්වයන් සහ පීඩනයන් සත්‍ය කතා කිහිපයක් ඇසුරු කරගෙන සොයා බලමු.

පියුමිගේ කතාව
පියුමිගේ වයස අවුරුදු 24 යි. ඇය රජයේ ආයතනයක ලිපිකාරිනියක ලෙස සේවය කරනවා. පියුමි විවාහවෙලා මාස 6 යි. ඇය අපට යොමුවන විට දික්කසාද වීමට තීරණය කර තිබුණි. පියුමිගේ සැමියා වන පියල් ඔවුන්ගේ ගැටලුව මෙසේ ඉදිරිපත් කළා.

“මම යෝජනාවකින් විවාහ වුණේ. අපි දෙදෙනා තවම හරියට ලිංගිකව එකතුවෙලා නෑ. මම දන්නවා ඇය මට ආදරෙයි කියලා. ඇය මා සමඟ ලිංගිකව එකතු වෙන්නත් ආසයි. ඒත් අපි දෙදෙනාම ලිංගික සංසර්ගයට සූදානම් වනවිට ඇය එකපාරටම බයවෙනවා. ඇය මාව තල්ලු කර දමනවා. මට තේරෙනවා ඇයගේ සිතට විශාල බයක් එනවා කියලා. මම දන්නෙ නෑ මේ බය මොකක්ද කියලා.”

අපි පියුමි දෙසට හැරුණා. ඇගේ ගැටලුව මෙසේ ඉදිරිපත් කළා.

“මම පියල්ට ආදරෙයි. ලිංගිකව එකතුවෙන්නත් ආසයි. ඒත් අපි සංසර්ගයට සූදානම් වෙනකොටම මට මැවිලා පේන්නෙ පියල් නෙවෙයි. අවුරුදු 12 දී මට අතවර කරපු මගේ මාමා. හරියටම මේ සිදුවීම චිත්‍රපටයක වගේ මට මැවිල පේනවා. මෙසේ මාමා මට මැවිල පේනකොට මගේ ලිංගික ආශාව නැතිවෙලා යනවා. මගේ ළඟ ඉන්නෙ පියල් කියලා මට දැනෙන්නෙ නෑ. මට මේක මහ වදයක්. මම දන්නෙ නෑ ඇයි මට මෙහෙම වෙන්නෙ කියලා.”

ඉහත සිද්ධියේ පියුමි ගොදුරු වී ඇත්තේ දැඩි ආතතියකට හෙවත් ‘ක්ලෙමතය’ (past traumatic stress disorder) ටය. ක්ලෙමතය කියන්නෙ ඕනෑම පුද්ගලයකු දැඩි මානසික හෝ ශාරීරික කම්පනයකට ගොදුරු වුණොත් ඇතිවන මානසික තත්ත්වයක්. (උදා: ලිංගික අපයෝජනය, භයානක රිය අනතුරු, පහරදීම්, යුද්ධයේ බිහිසුණු අවස්ථාවන්ට ගොදුරුවීම, යම් භයානක දෙයක් සාක්ෂියක් ලෙස ලෙස දැකීම.) මෙවැනි අනතුරකට ගොදුරැවන තුන් දෙනකුගෙන් එක්කෙනෙක් ක්ලෙමතය (P.T.S.D) නැමති මානසික රෝගී තත්ත්වයට ගොදුරු විය හැකි බව සමීක්ෂණවලින් තහවුරු වී ඇත. ක්ලෙමතය නැමති මෙම තත්ත්වය හඳුනාගැනීමට ප්‍රධාන ලක්ෂණ කිහිපයකි.

එම සිද්ධිය චිපටයක් ලෙස පෙනීම, සමහරවිට සිහිනෙන් පෙනීම, නිතර සිතුවිලි ලෙස මනසට පැමිණීම යනාදී වශයෙනි.

නිතර තරහ යාම, නිතර පවතින හිසේ කැක්කුම, නින්ද නොයාම, පපුවේ ගැස්ම යනාදියත් මෙහිදී ඇතිවේ.

චතුරිගේ කතාව
චතුරිගේ වයස අවුරුදු 25 යි. ඇය විවාහ වී අවුරුද්දක් වෙනවා. ඔවුන් අප සායනයට යොමුවන විට දෙදෙනාටම ජීවිතය කලකිරී තිබුණා. චතුරිගේ සැමියා වන සුපුන් ඔවුන්ගේ කතාව මෙසේ ඉදිරිපත් කළා.

“මම හිතන්නෙ මට වැරදුණා කියලා. චතුරි ලස්සන නිසා තමයි මම බැන්දෙ. අපි විවාහවෙලා දැන් අවුරුද්දක් වෙනවා. ජීවිතයේ කිසිම සතුටක් හෝ ආශ්වාදයක් නෑ. චතුරි ජීවිතයේ කිසිම දෙයක් විඳින්න පුළුවන් කෙනෙක් නෙවෙයි. ඇය නිතරම කලකිරීමෙන් සහ දුකෙන් ඉන්න කෙනෙක් කියලයි මට හිතෙන්නෙ. ඇය නිතරම කියන්නෙ ඇයට කිසිම දෙයකින් සතුටක් ලැබෙන්නෙ නෑ කියලා. ඇයගෙ අතින් ඇල්ලුවත් ඇය සමඟ ලිංගිකව එකතු වුණත් චතුරි කියන්නෙ ඒවායේ විශේෂ සතුටක් ඇයට දැනෙන්නෙ නෑ කියලා.”

ඇගේ ප්‍රශ්නය ඇය මෙසේ කීවා.

“මට කිසිම දෙයක සතුටක් දැනෙන්නෙ නෑ. ලිංගික ආශ්වාදය කියන්නෙ මට සතුටක් නෙවෙයි කරදරයක්. විවාහ වෙන්න ඕනකමක් මට තිබුණෙත් නෑ. මව්පියන්ගෙ බලකිරීම නිසා තමයි මම විවාහ වුණේ. මට සුපුන් ගැන දුකයි. මම දන්නවා මම නිසා ඔහු ජීවිතයේ විශාල කරදරයකට වැටිල කියලා.”

මෙහි එන චතුරි ගොදුරු වී ඇත්තේ මානසික අවපීඩනයටයි. චතුරිගේ කුඩා කල පිරික්සීමේදී ඇය අවුරුදු 15 දී තම පියා අතින් ලිංගික අපයෝජනයට ලක්වී ඇත. චතුරිගේ මව මෙම කාලය තුළදී රැකියාවක් සඳහා විදෙස්ගත වී ඇත. චතුරි පවුලේ එකම දරුවා විය. චතුරිගේ පියා බීමත්කමටද ඇබ්බැහි වූවෙකි. මෙම පරිසරය තුළදී චතුරිට අකමැත්තෙන් පිළිකුලෙන් සහ බයෙන් තම පියාගේ ලිංගික යෝජනාවලට අවනත වීමට සිදුවී ඇත. බොහෝ සමීක්ෂණවලින් පෙනී ගොස් ඇත්තේ කුඩා කල ලිංගික අපයෝජනයට ලක්වන දරුවන් වැඩිහිටියන් වූ කල මානසික අවපීඩනය නැමති රෝගී තත්ත්වයට ගොදුරු වීමට ඇති හැකියාව ඉතා වැඩි බවයි. මානසික අවපීඩනය වූ කලී ජීවිතය විඳීමට නොහැකි කලකිරුණු, එපාවුණු, කිසිම සතුටක් නැති මානසික තත්ත්වයකි. චතුරි මෙම මානසික තත්ත්වයෙන් එළියට ගැනීමට මනෝ වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර සහ උපදේශනය සෑහෙන කාලයක් ලබාදීමට සිදුවිය.

ඕනෑම දෙයක් ඕනෑවට වඩා ඕනෑම නෑ කියලා ගමේගොඩේ කතාවක් තියෙනවානේ. ආහාර රසකාරකයක් හැටියට අපේ කුස්සියට නැතිවම බැරි ලුණු ගැනත් කියන්න ඇත්තෙ ඒ කතාවම තමා. ලුණු අපේ ශරිරයට අවශ්‍ය බව ඇත්තයි. නමුත් ඒ හොද්දට ලුණු මදියි කියා ලුණු පොල් කට්ට හොදි හැලියට හලා ගන්න තරමට නම් නෙමෙයි. වෛද්‍ය  උපදේශයට අනුව අපි දවසකට ලුණු භාවිත කළ යුත්තේ ග්‍රෑම් 5කටත් අඩු ප්‍රමාණයකුයි. වඩාත් තේරෙන බාසාවෙන් කිවහොත් නිරෝගී වැඩිහිටි ශ්‍රි ලාංකිකයකුට නම් දවසටම අවශ්‍ය වන්නෙ තේ හැඳි භාගයක් නැතිනම් තුන්කාලක ප්‍රමාණයක් පමණයි. ඒ ප්‍රමාණය පැන්නොත් ලෙඩ ගොඩයි. 

ලුණු තමා අපේ මස්පිඩු නියමිත ජවයකින් යුතුව හොඳින් ක්‍රියාත්මක කරවන්නේ. ඒ වගේම ස්නායු පද්ධතිය ආශ්‍රිත පණිවුඩ හුවමාරුව ක්‍රියාශීලිව සිදුවෙන්නේ. ලුණු අඩුවීම නිසා සිදුවන මස්පිඩු පෙරැළීමේ අපහසුතාව අපි කාටත් නුපුරුදු දෙයක් නෙමෙයි. ඒ වගේම තමා හොද්දට ලුණු වැඩි වුණොත්.

අධික ලුණු රුධිර  පීඩනය ඉහළ දමන්න මූලික හේතූවක්. අධිරුධිර පීඩනය නිසා වකුගඩුවලට හානි සිදුවෙනවා. නහර පිපිරීම් සිදු වීමෙන් අංශභාග තත්ත්ව ඇති වෙනවා. ලුණු  වැඩිනම් හදවත් රෝගත් වැඩියි. දියවැඩියාවටත් වැඩි ලුණු හේතුවක්. මේ සියල්ල අතර මහ ලෙඩක් වන තරබාරුවටත් ලුණු හේතුවක්. ඒ සමගම ආතරයිටිස්, හන්දිපත් රුදාව වගේම කොන්ද කැක්කුම වගේ එපා කරපු ලෙඩත් පෝලිමට එනවා.

ඉතින් තමන්ගේ සිරුරට ලබාගන්නා ලුණු ප්‍රමාණය වැඩි නම් අපේ සිරැර ඒ ගැන අපට දැනුම් දෙන විදිහක් තියෙනවා. පහත දැක්වෙන අනතුරු ඇඟවීම් ගැන විමසිලිමත් වුණොත් හිතූමතේ ලුණු කාලා ලෙඩ වීම වළක්වා ගන්න ඔබටත් හැකිවේවි. බලමු මොනාද මේ ලුණු වැඩි ලකුණු!

• තැනින් තැන සිරුරේ ඇති වන අසාමාන්‍ය ඉදිමීම්

හැමදාම ඇඟිල්ලේ දාපු මුද්ද දා ගන්න බැරිව ඔබේ ඇඟිලි ඉදිමිලා වගේ ඔබට දැනෙනවාද? උදේ නැගිටිනකොට ඔබේ දෑස්, දෙපා ආදිය අසාමාන්‍ය ලෙස ඉදිමිලා තිබෙනවද? බොහෝ විට මෙහෙම සිදු වෙන්නේ සිරැරේ ඇති ලුණු ප්‍රතිශතය ඉහළ යන විටයි.

• පමණට වඩා දැනෙන පිපාසය

සිරුරේ අඩංගු ලුණු ප්‍රමාණය වැඩි වූ විට සිරුරේ ඇති ජලය ප්‍රමාණය පහළ බසිනවා. මේ නිසා ඔබ ලුණු ආහාරයට ගන්නා ප්‍රමාණය වැඩි වන තරමට සිරුරේ ඇති ජලය වැයවෙන නිසා ඔබට ජලය වැඩියෙන් අවශ්‍ය වෙනවා. නැතිනම් ඔබේ සිරැරේ ඉන්ද්‍රියයන්වල ක්‍රියාකාරිත්වය අඩු වෙනවා. ලුණු වැඩිපුර ආහාරයට ගෙන, ජලය පානය කිරීම අඩු කළොත් ඔබේ සිරුරේ සෛල විජලනයට ලක් වෙනවා.

• මුත්‍රාවල වෙනස්කම් ඇති වීම

ඔබ අවශ්‍ය ප්‍රමාණයට වඩා ලුණු ආහාරයට ගන්නා විට ඔබේ වකුගඩුවලට වැඩියෙන් වෙහෙස වී, ඒවා සිරුරෙන් පිට කිරීම සඳහා ක්‍රියා කරන්නට සිදු වෙනවා. මෙවිට ඔබේ වකුගඩුවල රෝගී තත්ත්වයක් ඇති විය හැකියි. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස මුත්‍රාවල වර්ණය ඉතා පැහැදිලි වීමත්, නිතර මුත්‍රා කිරීමට අවශ්‍ය වීමත් සිදු විය හැකියි. මීට අමතරව, සිරුරේ ලුණු වැඩි වීම නිසා සිරුර විජලනයට පත් වෙනවා. එසේ වීමෙන් මුත්‍රා තද කහ පැහැයකින් යුක්ත වීමටත්, පිටවන මුත්‍රා ප්‍රමාණය අඩු වීමත් සිදු වෙනවා.

• ඇටකටුවල වේදනා ඇති වීම

ලුණු භාවිතය නිසා ඇටකටුවල ශක්තිමත් බවට ගැටලු ඇති වෙනවා. ඔබ පමණට වඩා ලුණු ආහාරයට ගන්නා විට ඔබේ වකුගඩු දැඩි වෙහෙසකට පත් වෙනවා. වකුගඩුවලට ඒවා සම්පූර්ණයෙන්ම ඉවත් කිරීමට අපහසු වෙනවා. ලුණු වැඩි වීම නිසා, කැල්සියම් අඩු වෙනවා. නිදන්ගත කැල්සියම් ඌනතාවය, ඇටකටු  දුර්වල වීම, දත්වල ගැටලු ඇති විය හැකි අතර ඔස්ටියෝපොරෝසිස් වර්ධනයටද හේතු විය හැක.

• කෙණ්ඩා පෙරළීම

සිරුර තුළ  නිවැරදි සෝඩියම් - පොටෑසියම් ලවණ සමතුලිතතාවයක් පවත්වා ගැනීම ඔබේ සෞඛ්‍යයට වැදගත් වන අතර, මෙම රසායනික මූලද්‍රව්‍ය මාංශ පේශි හැකිලීමට හේතු වෙනවා. ඔබ  ලුණු ආහාර නිතර ලබා ගැනීමෙන් ඔබේ මාංශ පේශි තුළ වේදනාව ඇති වීම, පෙරලීම සිදු විය හැකියි.

• දිගු කල් පවතින හිසරදය

අධික ලුණු හෙවත් සෝඩියම් පරිභෝජනය ඔබගේ රැධිරයේ ඝනත්වය වැඩි කරවන අතර, එය ඔබගේ රුධිර නාල පළල් කරමින්, එයට පීඩනයක් එකතු කරනවා. රැධිර නාලවල මෙම ව්‍යාප්තිය නිසා අධි රුධිර පීඩනය හට ගනී. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස දැඩි හිසරදයක් හට ගන්නවා.

• මතක ශක්තිය, තර්කානුකුල හැකියාව අඩු වීම

ලුණු භාවිතය අධික වීම හේතුවෙන් ඇතිවන අධි රුධිර පීඩනය ඔබේ මොළයට රුධිරය සපයන ධමනිවලට හානි කරනවා. මෙය නිසා ඔබේ සිතීමේ හැකියාවට හා දිනපතා කාර්යයන් කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීමට අපහසු විය හැකිය. ඊට අමතරව නිරන්තරව සිදුවන විජලනය  දුර්වල මතකයට, විඩාපත් භාවයට සහ මන්දගාමී ඈලි මෑලි බවටත් හේතුවක් වෙනවා. මේ නිසා අද සිටම පමණ දැන හොද්දට ලුණු දමන්න.

►සුගත්