රුවට වින කරන වේග..

ඔබත් අධි රුධිර පීඩනයෙන් පෙළෙන්නෙක් ද?

කාන්තාවක් ගැබිනියක වීම, දරුවෙකු බිහිකිරීම යනු මුළු ලෝකයටම අසිරිමත් වූ කාරණාවකි. තම පරම්පරාව ඉදිරියට රැගෙන යාමට නව ජීවියෙකු ලොවට දායාද කිරීම, හතර වරිගයේම වාසනාවට සතුටට හේතුවෙයි. මෙය සැබෑම වාසනාවක් සතුටක් වීමට නම් උපදින දරුවා සේම මවද නිරෝගීව සිටීම අතිශයින් වැදගත්ය. එසේ නොමැති වූ විට මතුවන සමාජීය සේම සෞඛ්‍ය ගැටලු වලද කෙළවරක්  නොමැත. මේ නිසාම කාන්තාවක් ගැබ් ගැනීමේදී මතුවිය හැකි සුලභ සෞඛ්‍ය ගැටලු ගැන අවබෝධයකින් සිටිය යුතුමය. ඇය පමණක් නොව සැමියා සහ පවු‍ලේ සියලු දෙනාද මේ ගැන දැනුවත්ව සිටීම ඉතා වැදගත් වෙයි.
සාමාන්‍යයෙන් ලංකාව පුරාම වාගේ විසිරී සිටින ගැබ්ගත් කාන්තාවන්ගෙන් 35කට පමණ බලපාන ප්‍රධාන සෞඛ්‍ය ගැටලුවක් වන්නේ රක්තහීනතාවයට ගොදුරුවීමයි. ශරීරයේ රුධිරය මඳකම හෙවත් නීරක්තිය” මේ ආකාරයට ගැබ්ගත් කාන්තාවන්ට විශාල ගැටලු මතුකරමින් තිබේ. සාමාන්‍යයෙන් රුධිරයේ හිමොග්ලොබින් අගය 11ට අඩුවීම නීරක්තිය ලෙස ගණන් ගැනේ. ගැබ්ගන්නා කාන්තාවන්ගෙන් 1/3ක්ම මේ තත්ත්වයෙන් පීඩා විඳින බව ඇසීමම එක්තරා ඛිෙදවාචකයකි. සමහර වතු ආශ්‍රිතව ජීවත්වන ග්‍රාමීය පරිසර වල වෙසෙන  ගැබ්බර කාන්තාවන් අතර නීරක්තියෙන් පෙළෙන සංඛ්‍යාව මීටත් වඩා ඉහළ බව සෞඛ්‍ය අංශවල දත්ත වලින් තහවුරු වේ.
විශේෂයෙන්ම තරුණ කාන්තාවක් විවාහ වීමට බලා‍පොරොත්තුවෙන් සිටී නම් අනිවාර්යයෙන් තමන්ගේ රුධිර තත්ත්වය ගැන වෛද්‍යවරයෙකු වෙතින් පරීක්ෂාවක් කරගැනීම වඩාත් යෝග්‍යය. මන්ද නීරක්තියෙන් පෙළෙන හෝ නීරක්තයට ගොදුරුවීමේ අවදානමක් තිබෙන කාන්තාවක් ගැබ්ගතහොත් අනිවාර්යයෙන්ම ගැබ්ගත්විට නීරක්තියට ගොදුරුවීමේ වැඩි ප්‍රවණතාවයක් පවතියි.
සාමාන්‍යයෙන් නීරක්තියට හේතුවන කරුණු රාශියකි. ලබාගන්නා ආහාරවල ප්‍රමාණවත් තරම් යකඩ අඩංගු නොවීම සේම ආහාර පිළියෙළ කිරීමේදී සිදුවන වැරදි නිසා ආහාරවල අඩංගු යකඩ විනාශවී යාමද මේ නීරක්තියට හේතුවෙයි. විශේෂයෙන් නිවිති, ගොටුකොළ, මස්, මාංශ වැනි යකඩ යහමින් අඩංගු ආහාර ද්‍රව්‍ය පිසින්නට පෙර හොඳින් සෝදා කපාගත යුතුය. ඒවා කපා සේදීමේදී ‍පෝෂ්‍ය කොටස් අපතේ යාම නිසා නිසරු වෙයි. එසේම හොඳින් යකඩ සපිරි ආහාර වේලක් ලබා ගත්තද කෝපි, තේ වැනි යකඩ උරාගැනීමට බාධා කරන දේ ආහාරගත් විගස ගැනීම නිසාද ගැටලු මතුකරයි. ප්‍රධාන ආහාර වේලකට පෙර හෝ පැයක් පමණ අතරතුර තේ, කෝපි බිම සුදුසු නොවේ.
එසේම සමහර රෝගී තත්ත්ව නිසා සාමාන්‍ය ආයු කාලයට පෙර රක්තානු විනාශ වී යාම නිසාද නීරක්තිය හටගත හැකිය. සාමාන්‍යයෙන් රක්තානුවක සාමාන්‍ය ආයු කාලය මාස 3ක් පමණ වෙයි. ඊට පෙර මේවා විනාශ වීමෙන්ද ශරීරයේ ‍ලේ හිඟකමක් මතුවිය හැකිය.  එසේම ඔසප්වීමේදී අධික ලෙස රුධිරය පිටවන කාන්තාවන්ද නීරක්තියට ගොදුරුවීමේ වැඩි අවදානමක් තිබේ. එවැනි අය ගැබ් ගැනීමට සූදානම් වන අවස්ථාවේදීම මේ ගැන ප්‍රතිකාර ලබාගෙන තත්ත්වය යහපත් අතට හරවා ගැනීම අතිශයින් වැදගත් වූවකි.
‘කොකුපණු’ වැනි පණු රෝගවලින් පෙළෙන විටද පණුවන් අධික ලෙස රුධිරය උරා බිම නිසා නීරක්තිය ඇති වෙයි. එබැවින් ගැබ් ගන්නට පෙර තරුණ කාන්තාවන් මේ පිළිබඳව විමසිලිමත්ව කටයුතු කිරීමෙන්ද නීරක්තියෙන් ඈත්විය හැකිය.
ගැබ්ගත් කාන්තාවක් සේම සාමාන්‍ය කාන්තාවක වුවද නීරක්තියෙන් පෙළෙන විට නිතරම කම්මැලිබවක් පළ කරයි. සුළු වැඩක් පලක් කිරීමේදීද වැඩි මහන්සියක් දැනීම නීරක්තියෙන් පෙළෙන බවට ලක්ෂණයකි. එසේම ශරීරයට දැනෙන අමුතු කම්මැලිකම සහ එනිසාම කිසියම් කාර්යයක නිරත වීමේදී අවධානය හීනවීම, වැඩකටයුතු වලට තිබෙන උනන්දුව අඩුවීම යන මේවාද නීරක්තියේ
ලක්ෂණයි.
තවද  මෙවැනි ගැබිනි කාන්තාවන් වළං කටු, මැටි, සහල්, අඟුරු වැනි දේවල් ආහාරයට ගැනීමද නීරක්තියෙන් පෙළෙන බවට තවත් ලක්ෂණයකි. මෙවැනි අනිසි දේවල් ආහාරයට ගැනීම ‘ඕඹ්ඛිඒ’ තත්ත්වය ලෙස හඳුන්වයි. එසේම ශරීරයේ මතුවන සුදුමැලිබව, නිය‍පොතු වල මතුවන දුර්වලතා නිසා පහසුවෙන් ඒවා කැඩීයාමද නීරක්තිය හේතුකරගෙන මතුවිය හැකිය.
ගර්භණී කාන්තාවක් නීරක්තියට ගොදුරුවීම කළලයේ නිසි වර්ධනයට බාධාවකි. එය උපදින දරුවා තුළ අඩුපාඩුකම් රාශියක් මතුවීමට හේතුවනවා සේම බොහෝවිට අඩු මාසෙන්, අඩු බරින් යුතු දරුවන් බිහිවීමටද ප්‍රබල හේතුවක් වේ. නොමේරූ දරු උපතක් යනු සුවිසල් සෞඛ්‍ය ගැටලු රැසකට හේතුවකි.
එසේම නීරක්තියෙන් පෙළෙන කාන්තාවක්, පසු ප්‍රසව රක්තපාත තත්ත්වයකට ගොදුරුවීම ජීවිතය පවා අවදානමකට ලක්කරයි. එබැවින් ගර්භණී කාලයේ අවසන් සමයේ රුධිරයේ හිමොග්ලොබින් මට්ටම සාමාන්‍ය අතට රැගෙන ඒමට ප්‍රතිකාර ලබා දෙන්නට සිදුවනවා සේම සමහර විට රුධිරය පවා ලබාදීමට සිදුවෙයි.
සාමාන්‍යයෙන් මෙම නීරක්තියෙන් පෙළෙන සංඛ්‍යාව ඉහළ අගයක් ගන්නා නිසාම සෑම ගර්භණී මවකටම සති 12 සිට යකඩ, ෆෝලික් අම්ලය සහ කැල්සියම් ඖෂධ ලබාදීමක් කරයි. නමුත් යකඩ පෙතිවල පවතින අමුතුම මලකඩ රසය නිසා ඒවා බිමට ගර්භණී කාන්තාවන් මැලිවීම මේ නීරක්තිය ඉහළ යාමට හේතුවකි. නමුත් දැන් යකඩ කරල් ලෙස සේම වෙනත් ආකාරවලටද ලබාගැනීමේ පහසුකම තිබේ. මේවා චොක්ලට් වැනි විවිධ රසවලින්ද ලබාගත හැකිය.
එසේම යකඩ පෙති ලබාගන්නා විට ආහාර වේල් දෙකක් අතරට ලබාගැනීමද ගැටලු අවම කර ගැනීමට හැකි මගකි. ඒවා නිවැරදි ලෙස ලබාගත යුත්තේ ආහාර වේලක්  ගෙන පැය 2-3කට පසුවය. එසේම කැල්සියම් සහ යකඩ පෙති එකවර නොගෙන එක වර්ගයක් උදේ සහ අනෙක් වර්ගය සවස ලෙස ලබා ගත යුතුවේ.
ගැබ් ගැනීමට පෙර සිටම යහමින් යකඩ අඩංගු මස් මාළු, නිවිති, ගොටුකොළ, ධාන්‍ය වර්ග වැඩිපුර ආහාර වේලට එකතු කරගන්න. ගැබ් ගැනීමට බලා‍පොරොත්තු වන තරුණියන් වෛද්‍යවරයෙකු වෙත යොමුකර රුධිර තත්ත්ව පරීක්ෂාවක් සිදුකොට නිරක්තියට ගොදුරු වීමේ ප්‍රවණතාවයක් ඇත්නම් අවශ්‍ය ප්‍රතිකාර විධි ලබා දිය යුතුය. එය ගැබ් ගැනීමෙන් පසු නිරක්තියට ගොදුරුවීමේ අවදානම වැළැක්වීමට සහ ගැටලු අවම කර ගැනීමට නිවැරදි මගකි.

උපදෙස්
ගම්‍පොළ ශික්ෂණ රෝහ‍ලේ ප්‍රසව සහ නාරි රෝග
විශේෂඥ වෛද්‍ය වසන්ත ජයලත්

සාකච්ඡා කළා
නිර්මලා කුමාරි සේනාරත්න

වයස් භේදයකින් තොරව සමාජයේ බොහෝ දෙනා තුළ දැකිය හැකි ආතරයිටීස් රෝගය පිළිබඳ සැකසෙන මෙම ලිපිය නාවින්න ආයුර්වේද පර්යේෂණාගාරයේ ජ්‍යෙෂ්ඨ වෛද්‍ය රුවිනී පී‍්‍රතිකා මෙන්ඩිස් හා කළ සාකච්ඡාවක් ඇසුරෙන් ලියවෙන්නකි

වර්තමානයේ බොහෝ දෙනෙක්  පීඩා විඳින රෝග තත්ත්වයක් ලෙස සන්ධිගත වාත රෝගය හැඳින්විය හැක. පොදු භාවිතයේදී ආතරයිටීස් ලෙස හඳුන්වන මෙහි ප‍්‍රධාන ලක්‍ෂණය සන්ධි ආශ‍්‍රිත වේදනාවයි. අද බොහෝ දෙනෙකුට ඉඳගෙන සිට එක්වර තනිව නැගීසිටීමට නොහැක. අත් පා නවා දිග හැරීමට නොහැක. වයස අවුරුදු හතළිහ පමණ වනවිට ඇවිද ගැනීමට පවා නොහැකි තත්ත්වයකට පත්වෙයි. මෙය ආතරයිටීස් රෝගයේ සුලභ ලක්‍ෂණ වෙයි.

ආයුර්වේදයේ ඉගැන්වෙන පරිදි මෙම ආතරයිටීස් තත්ත්වය ඇතිවන්නේ වාත කෝප වීම හේතු කරගෙනය. සන්ධිගත වූ කෝප වූ වාතය සන්ධීන් ස්ථානයක් (බුරුල්කොට හෝ තද කොට) නසයි. ශුලය ශ්‍රෝථය (ඉදිමුම සහ වේදනාව) යන දෙකෙහිම දිග හැරීම හැකිලීමෙහිලා වේදනා සහිත වූ පැවැත්මක් ඇති වේ.

ආයුර්වේදයේ ඉගැන්වෙන පරිදි මෙම ආතරයිටීස් තත්ත්වය ඇතිවන්නේ වාත කෝප වීම හේතු කරගෙනය. කෝප වූ වාතය සන්ධිගත වූ විට එමගින් සන්ධි ආවරණ පටකය ආසාදන තත්ත්වයක් හටගනී. ආයුර්වේදයේ සන්ධි ප‍්‍රදාහය හෙවත් සන්ධිගත වාතය ආතරයිටීස් යනුවෙන් හඳුන්වනු ලබයි.  මේ අවස්ථාවේදී  සන්ධිගත බුරුල් බව තද බව මෙන්ම වේදනාව සහ ඉදිමුම ද පවතී.  එසේම ආසාදනයට පත් වු සන්ධි දිග හැරීමේදී හා හැකිලීමේදී පෑරෙන්නාක් වැනි තද වේදනාවක්ද හටගනී.

මෙලෙස වේදනාව ඇතිවීමට හේතුව වාත කෝප වීමයි. එ් සඳහා අධික ව්‍යායාමය, බිම ඇඳ වැටීම, වේගයෙන් දිවීම, අධික පීඩනය, පහර වැදීම, කෑම අඩුවෙන් ගැනීම, වේගයෙන් පැනීම, ? නිදිවැරීම, අධික බර ඉසිලීම, කසට තිත්ත රස සැහැල්ලූ යන රස ද්‍රව්‍ය වැඩිපුර ගැනීම, මයිසූර් පරිප්පු, බෝල කඩල, රට තෝර ඇට, මෑ ආදිය අධිකව ආහාරයට ගැනීම, උපවාසයේ යෙදීම, මුත‍්‍ර, ශුක‍්‍ර, වමන, කිවිසීම, කඳුළු වැනි වේග දැරීම වැනි කරුණු බලපානු ලබයි. එබැවින් ඔබ නිතර මේ දේවල් කිරීමේදී අධිකව නොකිරීමටත් තමන්ට පහසු ආකාරයෙන් හා ශරීරයට ගැලපෙන ආකාරයෙන් ඒවායෙහි යෙදීමටත් වගබලාගත යුතුය.

මේ අවස්ථාව වාත ව්‍යාධි තත්ත්වයට පත්වීම ලෙස සලකනු ලබයි. වයස්ගත වීමත් සමග එය නිරායාසයෙන්ම ඔබ කරා එනු ලබන අතර සන්ධිවල රූක්ෂ (අධික වියළි* බවද ඇති කරයි. වාත දෝෂය වැඩියෙන් සිදුවන නිසා සෙම් කොටස් හීන වෙයි. වයස්ගත වීමත් සමඟ මෙම රෝග සාමාන්‍ය තත්ත්වයක් වුවත් විවිධ වූ කි‍්‍රයාකාරකම් විවිධ වූ දුෂ්කරතාවයන් නිසා ඉබේම රෝග තත්ත්වයන් ආරෝපණය වෙයි.

ආයුර්වේදයට අනුව ක්ලේදක කප යනුවෙන් හඳුන්වනුයේ සෙම් ප‍්‍රභේදයකි. මෙම සන්ධිවල ඇති ක්ලේදක කප කොටස්වල හීනවීම නිසා අස්ථි අතර ඝර්ෂණයේ තද බවක් ඇති වේ. මෙවැනි තත්ත්වයකදී පහසුවෙන් අස්ථි බිඳී යාමද ඇතිවිය හැකිය. සුඵ වැටීමකදී වුවද වියළි වූ දණ්ඩක් කැඞීයනවාක් මෙන් වයස්ගත වීමත් සමග සන්ධි කැඞී යා හැකිය. එබැවින් විශේෂයෙන් මැදි වයසේ පසුවන ඔබ ඔබේ  නිරෝගී සුවය පිළිබඳ අවධානයෙන් සිටීම වැදගත්.

ආතරයිටීස් රෝගයෙන් පෙළෙන කෙනෙක් කල්යාමේදී මේ රෝගයට නිසි වෛද්‍ය ප‍්‍රතිකාර නොකළහොත් සන්ධි විකෘති වීමේ රෝග තත්ත්වයන් පවා ඇතිවිය හැකිය. මේ නිසා සන්ධි රෝග මුල් අවස්ථාවන්වලදී සන්ධි ශෝථයන් (ඉදිමුම) එකිනෙකට වෙනස් රෝග ලක්ෂණයන්ගෙන්  යුක්ත වෙයි. ඊට හේතුව රෝගය පැතිරෙන ආකාරය මත ඒ ඒ රෝගයන්ට ආවේණික ලක්ෂණ පහළ වීමය. එහෙත් කල්ගත වී සන්ධි ජීර්ණ අවස්ථාවන්ට පැමිණි විට සන්ධි  කඨින (අවශ්‍ය ප‍්‍රමාණයට වඩා තද බව) බවට පත්වේ. එසේ වීමේදී ඉන්ද්‍රියයන්ගේ කි‍්‍රයාකාරීත්වයට හානි පමුණුවනු ලබයි.

ක්ලේදක කප වියළී යාමෙන් සන්ධිවල රළු බව ඇතිවෙයි. ඉන් ඇතිවන කඨින බව නිසා කල්යාමේදී සන්ධිවල කි‍්‍රයාකාරීත්වයට බාධා සිදුවෙයි. තද බව ඇති වෙයි. කාලයක් මෙවැනි තත්ත්වයන් පැවැති විට සන්ධි ඇදවීම ඇවිදීමට අපහසු බව සන්ධීන්ගේ විකෘති වූ තත්ත්වයන් දැකිය හැකිය.

ආතරයිටීස් රෝගය සඳහා හොඳම ප‍්‍රතිකාර ක‍්‍රමය ලෙස ආයුර්වේදයේ එන තෛල අභ්‍යංගය දැක්විය හැකිය. ඉන් රෝගියාගේ රූක්ෂ බව දුරුකරයි. අස්ථි අතර වියළිබව නැති කර කාටිලේජ වර්ධනය කර සන්ධි අතර ඝර්ෂණය නැති කරයි. මේ සඳහා ආයුර්වේදයේදී විශේෂ වූ ඖෂධීය තෛල වර්ග භාවිත කරයි. ඊට අමතරව ඖෂධ කොළ වර්ග යොදා සාදා ගන්නා මැල්ලූම් වර්ග භාවිත කරයි. පිඩුධාරන් නම් විශේෂිත වූ ප‍්‍රතිකාර ක‍්‍රමයක්ද යොදා ගනී. එසේම රූක්ෂබව නැති කර ගැනීම සඳහා විශේෂිත වූ ආලේපන වර්ගද භාවිත කරනු ලබයි. මේවා රෝග ඇති ස්ථාන සඳහා උචිත අයුරින් භාවිත කරයි. වාත නාශක ක්‍ෂාය වර්ග ලබාදෙයි. එසේම කොඳු ඇට පෙළේ ඇති රෝගී තත්ත්වය සඳහා ප‍්‍රතිකාර ලබාදීමේදී උඳු පිටියෙන් සාදා ගන්නා ලද උඳු වැටියක් අදාළ ස්ථානයට යෙදා වාත නාශක තෙල්වලින් පුරවා තබයි. ඒ තුළින් සන්ධිවල තද බව නැතිකර ලිහිල් බව ඇතිකරයි.

සන්ධි රෝග තත්ත්වය සඳහා භාවිත කළ හැකි විශේෂ පත්තුවක් ලෙස තල, සතකුප්පු, එරඬු ඇට, මද වී පොරි, සුදු හඳුන්, රත් හඳුන් සියඹලා කොළ ඉස්මෙන් හෝ අත්තන කොළ ඉස්මෙන් කකාරා ගෑම දැක්විය හැක. තවද ළපටි පුවක් මල්, අමුකහ, ලූණු සමග කොටා මලවා අදාළ ස්ථානයේ බැඳීම මගින්ද රෝගියාට    සහනයක් හිමිවේ. ඉන් කෙරෙන්නේ ද සන්ධි ආශි‍්‍රත තද බව නැති කිරීමයි. ඊට අමතරව වාත නාශක තෛල වර්ගයක් මඳක් උණුසුම් කොට පුළුන් පොඟවා සන්ධිමත විනාඩි 30 ක් පමණ එළා තැබීමද හොඳ ප‍්‍රතිකාරයකි.

ඔබේ සිරුරේ ඇති වැලමිට සන්ධිය උරහිස් සන්ධිය දණහිස කොඳුඇට පෙළ ආදී  ඕනෑම ස්ථානයක් මෙම ආතරයිටීස් තත්ත්වය ඇතිවිය හැක. ඒ සඳහා මුල් අවධියේ නිසි පිළියම් යෙදීමෙන් රෝගය උත්සන්න වී ඇතිවන අපහසුවෙන් මග හැරිය හැක.

ආතරයිටීස් රෝගීන් එම රෝගී තත්ත්වයෙන් වැළකීමට ආහාරයට ගත යුතු මෙන්ම නොගත යුතු ආහාර ගැනද දැනුවත් විය යුතුය. මෙම රෝගීන්ට නුසුදුසු ආහාර ලෙස ශරීර බරවැඩි කරන ආහාර අතර පාන් පිටි බහුල ආහාර හා අධික ලෙස මේද යෙ¥ ආහාර දැක්විය හැක. එමෙන්ම රසකාරක යෙ¥ ආහාර හා කෘත‍්‍රිම ආහාර භාවිතයෙන් ඈත් විය යුතුය.

රසායනික පොහොර නොයෙදා නිවසේදීම වගාකරන පලාවර්ග ආහාරයට ගත යුතුය.  මේ අතරින් මුරුංගා හා කතුරු මුරුංගා විශේෂයෙන් වැදගත් වේ. නැවුම් පලතුරු, එළවළු මෙන්ම තන්තු බහුල ආහාර ගත යුතුය. පලතුරු අතරින් නෙල්ලි වැනි පලතුරු ආතරයිටීස් රෝගීන්ට ඉතා හිතකරය.

මෙම රෝගයෙන් පෙළෙන්නන්ට සුදුසු සහල් වර්ගයන්ද ඇත. එ් අතර දේශීය සහල් වර්ගයන් වන හීනටි හාල්, පච්ච පෙරුමාල් වැනි නිවුඞ්ඩ වැඩි දේශීය සහල් වර්ගයන්හි ප‍්‍රමුඛස්ථානයක් ගනී. ඊට හේතුව එ්වා ප‍්‍රතිඔක්සිකාරක ගුණයෙන් වැඩි නිසා සන්ධි රෝග වැළැක්වීමට විශේෂ හැකියාවක් තිබීමය.

තෙල් හැකිතාක් භාවිතය අවම කිරීම වැදගත්ය. ආහාරය සඳහා තෙල් භාවිත කිරීමට අත්‍යවශ්‍ය වූ විටකදී නිවසේම හිඳින ලද අත් පොල්තෙල් භාවිත කිරීම යෝග්‍යය.

එමෙන්ම අධික ව්‍යායාම වාත කෝප කිරීමට හේතුවක් වන හෙයින් එවන් ව්‍යායාම මගින්ද සන්ධි රෝග ඇති වේ. විද්‍යුත් උපකරණ මගින් කරන ව්‍යායාමයන්හි යෙදීම ද ආතරයිටීස් රෝගයට හේතුවක් වේ. එහෙයින් ඇවිදීම, දිවීම වැනි ස්වභාවික ව්‍යායාමයන්හි නිරත වීම මගින් ආතරයිටීස් රෝගය සුවවීම කඩිනම් කරයි.

මානසික ආතතියෙන් තොරව නිරවුල් මනසක් ඇතිකරගැනීම ඔබේ සුවය කඩිනම් කරයි.

කුඩා දරුවන් සිටින දෙමාපිය වැඩිහිටියන් කලබලයට බියට පත් කරන දරුවන්ට බලපාන රෝගී තත්ත්ව අතුරින් “උණ” යනු ඉතාම සුලභ වූවකි. මෙය බොහෝ දෙනෙකු රෝගයක් සේ හඳුනා ගන්නා නමුදු එය ශරීරගතව තිබෙන කිසියම් වෛරසයක්, බැක්ටීරියාවක් වැනි විෂබිජයක් නිසා හෝ ශරීරයේ සැඟව තිබෙන වෙනත් භයංකර රෝගයක් ගැන කියැවෙන සංඥාවක් වැනි රෝග
ලක්ෂණයකි. විවිධ ඖෂධ වර්ග, අසාත්මිකතා, ආතරයිටිස් වැනි රෝගී තත්ත්වයන් හේතු කරගෙන උණ හටගැනීමට
පිළිවන. සාමාන්‍යයෙන් උණ තිබෙන බව කියැවෙන්නේ ශරීර
උෂ්ණත්වය 100.4ංF
(ෆැරන්හයිට්)ට හෝ 38ංC (සෙන්ටිග්‍රේට්)ට හෝ වැඩි වූ විටය. සාමාන්‍යයෙන් නිවැරදි ලෙස උණ මැන බැලිය යුත්තේ දරුවාගේ අධෝමුඛයට උණ කටුව ප්‍රවිශ්ට කර ලබාගන්නා උෂ්ණත්ව අගයයි. කිහිලි, මුඛය වැනි ස්ථාන වලින්ද උණ මැන බැලිය හැකි නමුදු වඩාත් නිවැරදි උෂ්ණත්ව අගය ලැබෙන්නේ පෙර කී උණ බැලීමේ ක්‍රමවේදය හරහාය.
සාමාන්‍යයෙන් කුඩාම බිලිඳුන්ට උණ තිබෙන විට එය සංනිවේදනය කිරීම සඳහා ඒ දරුවන් තදින් හැඬීම කළ හැකිය. එසේම දරුවෙකු නොරිස්සුමකින්, කේන්තියකින් පසුවෙයි නම් නිතර නිතර අඬනවා නම් හුස්ම ගැනීමේ රටාව වේගවත් නම් ආහාර ප්‍රතික්ෂේප කරයි නම් ඒ උණෙන් පෙළෙන බවට ලක්ෂණ විය හැකිය. විශේෂයෙන් වයස මාස 6 සිට අවුරුදු 5 දක්වා දරුවන් උණෙන් පෙළෙන විට විශේෂිත වූ අවධානයක් යොමු කළ යුතුමය.
දරුවාගේ උණ සමග පවතින කැස්ස හුස්ම ගැනීමේ වේගය, වමනය, උණ වැඩිවීමේ තත්ත්ව වැනි ලක්ෂණ වෙනස් වෙයි නම් දරුවා ඉක්මනින්ම සුදුසුකම් ලත් වෛද්‍යවරයකු වෙත යොමු කිරීම අතිශයින් වැදගත්වෙයි. එසේම දරුවා රෝහල්ගත කළයුතු බව වෛද්‍යවරයාගේ අදහස නම් අනිවාර්යයෙන්ම එය කළ යුතුයි. රෝහලකදී දරුවාගේ උණ තත්ත්වය සටහනක් ලෙස අධීක්ෂණය කරමින් රෝගය හඳුනා ගැනීම සඳහා විශේෂ උත්සාහයක් ගන්නා අතර නිවසකදී එය සිදුකිරීම අසීරුය. එසේම දරුවාගේ උණ තත්ත්වය වෙනස්වන රටාව හරහා රෝගයට හේතුව වටහා ගැනීම පහසුවෙයි.
එසේම උණ හටගත් දරුවෙකුගේ උණ අඩුකිරීම සඳහා ශරීරය තෙමීමේදී මද උණුසුම සහිත ජලය පෙඟවූ රෙදි කැබැල්ලක් භාවිතා කිරීම වඩාත් යෝග්‍ය වෙයි. දරුවාගේ ශරීරය තෙමා තෙත මාත්තු කරන්න. දරුවා ඝන රෙදි වලින් ඔතා තැබිමෙන් වළකින්න. හොඳින් වාතාශ්‍රය ලැබෙන ආකාරයට, ශරීරය, නිරාවරණය කර තබන්න.
දියර වර්ග ප්‍රමාණවත් තරම් බිමට දෙන්න. පිට කරන මුත්‍රා තද කහ පැහැයක් ගන්නේ නම් දියර වර්ග ලබාදීම වැඩිකරන්න. මුත්‍රා ලා පැහැයට හැරෙන තුරු ජලය, ජීවනී, කොත්තමල්ලි වතුර, කැඳ වර්ග වැනි දෑ දරුවාට ලබා දෙන්න. ඩෙංගු උණ රෝගය ගැන සැකයක් පවතින විට රත් පැහැයට හුරු දියර, චොකලට්, කෝපි වැනි දෑ ලබාදීමෙන් වළකින්න. උණ පාලනයට නිතරම පැරසිටමෝල් පමණක් ලබාදෙන්න.
සමහර මුත්‍රා ආසාදන සමේ පවතින තුවාල ආසාදන උගුරේ ආසාදන, බඩේ අමාරු, නියුමෝනියා වැනි ස්වසන රෝග නිසාද උණ හටගත හැකි බව මතකයේ තබා ගන්න. උණ සහිත දරුවෙකුගේ රෝග ලක්ෂණ වෙනස් වේ නම් වහාම නැවත වෛද්‍ය උපදෙස් පැතීමට යොමුවන්න. උදාහරණයක් ලෙස දරුවාට උණ වැලඳී, බෙහෙත් ගන්නා විට තිබූ රෝග ලක්ෂණ වලට අමතරව වෙනත් රෝග ලක්ෂණ මතුවේ නම් ඉක්මනින්ම වෛද්‍යවරයා වෙත නැවත යොමුවී උපදෙස් ලබාගන්න.

සාකච්ඡා කළා
නිර්මලා කුමාරි
සේනාරත්න

දියවැඩියාව ස්ථූලතාවය අධිරුධිර පීඩනය වැනි රෝගාබාධ වර්තමාන සමාජයේ  සුලබය. පුද්ගලයකු වයස්ගත වීමත් සමග වකුගඩු ක්‍රියාකාරිත්වයේ කිසියම් දුර්වලතාවයක් ඇතිවීම ස්වාභාවික තත්ත්වයකි. එහෙත් වර්තමානයේ බහුතර පිරිසක් කාලීන වකුගඩු අකර්මණ්‍ය වීමේ රෝගී තත්ත්වයට පත්ව සිටී. කාලීන වකුගඩු රෝගී තත්ත්වයේදී රෝග ලක්ෂණ පහළ වන්නේ සියයට අනුවක් තරම්ම වකුගඩු අකර්මණ්‍ය තත්ත්වයට පත් වූ පසුවයි. කාලයක් තිස්සේ පවතින වකුගඩු දුර්වල වීමේ මේ තත්ත්වය නිහඬ මරණය ලෙස හඳුන්වයි. ඊට හේතුව වන්නේ වකුගඩු අකර්මණ්‍ය වීමේ රෝග ලක්ෂණ පහළ වන්නේ වකුගඩුවලට සියයට අසූවකටත් වඩා හානිවීමෙන් පසුව වීමයි. මේ නිසා වකුගඩු රෝගයට බඳුන්වීමට ඇති අවස්ථා සහ ඉන් වැළකීමටද වකුගඩු රැක ගැනීම පිළිබඳ තොරතුරු දැන සිටීම ඉතාම වැදගත්ය. වකුගඩු බද්ධ කිරීම, රුධිර කාන්දුකරණය වැනි දුෂ්කරතාවයන්ට
එළැඹීමට පෙර වකුගඩු රැක ගැනීම වැදගත් වන තොරතුරු පිළිබඳව දැනුවත් වෙමු.

වකුගඩු රැකගන්න
හොඳම පිළිවෙත්
* ෙදෙනිකව වයස අනුව ප්‍රමාණවත් තරම් ජලය පානය කිරීම.
* ලුණු භාවිතය අවම කිරීම සහ ලුණු සහිත ආහාර භාවිතය අවම කිරීම.
* රුධිර පීඩනය යහපත් තත්ත්වයක පවත්වා ගැනීම (අඩුම තරමින් මසකට වරක් හෝ දෙවරක් රුධිර පීඩනය මැන ගැනීම ඉතාම වැදගත්ය)
* උස තරමට බර නිසි ලෙස පවත්වා ගැනීම. මේ සඳහා සමබල ආහාර වේල්, ව්‍යායාම ආදිය තුළින් ස්ථූලතාවයෙන් මිදීමට කටයුතු කළ යුතුයි.
* දුම්පානයෙන් මිදීම.
* අලස ජීවිතයෙන් මිදීම, රැකියා ස්ථානයේදී මෙන්ම ගෘහ ජීවිතයේදීත් ක්‍රියාශීලීව කටයුතු කිරීම ඉතා වැදගත්ය.
* විවිධ රෝගාබාධ සඳහා හිතුමතයට ඖෂධ භාවිත නොකර වෛද්‍ය උපදෙස් අනුව ඖෂධ භාවිත කිරීම.
* සැකසූ ආහාර, කෘත්‍රිම ආහාරපාන, රතුමස් වර්ග භාවිතය තුළින් උපරිම ලෙස දුරස්වීම.
* පැණි රස ජීවිතයෙන් දුරස් කිරීම.

වකුගඩු දුර්වල බව අනුමාන කළ හැකි තත්ත්වයන්

වකුගඩු රෝගය වැලඳී ඇත්දැයි දැන ගැනීමට දීර්ඝ කාලයක් ගත වීම සාමාන්‍ය තත්ත්වයකි. එය වකුගඩු රෝගය කලින් හඳුනා ගැනීමේදී යමෙකු මුහුණ දෙන නරකම තත්ත්වයකි. වකුගඩු අකර්මණ්‍ය වීම සම්බන්ධ රෝග ලක්ෂණ මතු වීම ආරම්භ වන්නේ වකුගඩු 90 පමණ හානි වූ පසුවයි. මේ නිසා ඔබට ඇතිවන සමහර විශේෂිත රෝග ලක්ෂණ පිළිබඳ ඔබ තුළ නිසි දැනුමක් තිබිම වකුගඩු රෝගයෙන් මිදීම සඳහා කල්තියා සූදානම් වීම වෙනුවෙන් ඉතාම වැදගත් වේ. ඒ සඳහා පහත දැක්වෙන අසාමාන්‍යතා පිළිබඳව ඔබට සැලකිලිමත් විය හැකිය.
* රාත්‍රී කාලයේදී වරින්වර මුත්‍රා පහකිරීමේ අවශ්‍යතාවයක් ඇතිවීම රාත්‍රී නින්දට පෙර මත්පැන් ගැනීම, ජලය මඳක් වැඩිපුර පානය කිරීම, තේ කෝපි හා මෝල්ට් පානයක් ගැනීම නිසාද මෙවැනි තත්ත්වයන් ඇතිවිය හැකිය. එවැනි තත්ත්වයන් නොමැතිව රාත්‍රී නින්දේදී වරින්වර අවදි වී මුත්‍රා කිරීමේ අවශ්‍යතා මතු වීම සමහර විට වකුගඩු රෝගී වීමේ මූලික ලක්ෂණයක් විය හැකිය.
* මුත්‍රා කරන විට පෙණ සහිත තත්ත්වයක් ඇතිවීම. (මෙවන් තත්ත්වයක් මුත්‍රා සමග ‍ප්‍රෝටීන් පිටවීමක් ලෙස සැක කළ හැකිය.)
* ඇස් යට ඉදිමීම, එම තත්ත්වය දිගටම පැවැතීම, උදරය ඉදිමීම (අසාමාන්‍ය ලෙස) ඇඟිලිවල සිදුවන ඉදිමීම.
* සාමාන්‍යයෙන් නිරෝගී පුද්ගලයකුගේ රතු රුධිරාණු ෙසෙල අසාමාන්‍ය ලෙස වකුගඩු හරහා පෙරීමක් සිදු නොවේ. එහෙත් වකුගඩු රෝගිවීම නිසා රතු රුධිරාණු ෙසෙල මුත්‍රා වලට එක්වීමේ හැකියාවක් පවතී. එවැනි අවස්ථාවක මුත්‍රා සමග රුධිරය පිට වෙන්නට පුළුවන. මුත්‍රා සමග ‍ලේ පිටවීමේ තත්ත්වයක් වකුගඩු රෝගීවීම නිසා හැර තවත් රෝගී තත්ත්වයන් කීපයකදීම සිදුවිය හැකි බවත් කිව යුතුය. මුත්‍රා ආසාදන, වකුගඩුවල ගල් ඇතිවීම, පිළිකා තත්ත්වයන් වැනි අවස්ථාවලදී මුත්‍රා සමග රුධිරය පිටවන්නට පුළුවන. මෙවැනි තත්ත්වයක් ඇති බව වැටහුණු වහාම වෛද්‍යවරයකු හමුවීම ඉතාමත් වැදගත්ය.
* සම වියළි යාම, සම ඉරිතලා යාම වැනි තත්ත්වයක් ඇති වීමත් වකුගඩු රෝගී තත්ත්වයට පත්වීමේ පෙර නිමිත්තක් වන අවස්ථාවකි. අප ගන්නා ආහාරපාන වල ඛනිජ ලවණ හා ‍පෝෂණ පදාර්ථ පාලනය කිරීමට වකුගඩුවල දායකත්වය ජුවම ලැබෙයි. එමෙන්ම ශරීරය තුළ ජලය නිසි ලෙස පරිවහනයට වැදගත් මැදිහත් වීමක් වකුගඩු තුළින් සිදු නොවීමෙන් සම වියළීම හා ඉරිතලා යාම සිදුවිය හැකිය.
* ආහාර රුචිය අඩුවීම මෙන්ම වකුගඩු දුර්වල වූ අයෙකුගේ ශරීරයේ විෂ ද්‍රව්‍ය එකතු වීම මදින් මද වැඩි වීමක් සිදුවිය හැකියි. මුත්‍රා පෙරීම හා පිටවීම තරමක් අක්‍රමවත් වීම මීට හේතුවයි. ආහාර ගැනීමට දක්වන ප්‍රියතාවය අඩුවීම ඇතිවීමට හේතු කීපයක්ම බලපෑවත් දියවැඩියාව කාලයක් පැවැතීම, වැරදි ආහාර චර්යාවන්වලට යොමුව තිබිම, වැනි හේතු මගින් වකුගඩු රෝගී විය හැකි බැවින් එවැනි අය කල් පවතින ආහාර අරුචිය ඇති වූ විට ඉක්මනින්ම වෛද්‍යවරයෙකු වෙත යොමු වීම වැදගත්ය.
* වකුගඩු ශරීරයේ අපද්‍රව්‍ය බැහැර කරලීමේදී ද ඉතාම වැදගත් මෙහෙයක් සිදු කරන ඉන්ද්‍රියකි. වකුගඩුවල රෝගී තත්ත්වයක් ඇති වූ පසු එම කාර්යය නිසි ලෙස සිදු නොවී ශරීරයේ නිපදවන අපද්‍රව්‍ය මුත්‍රා මගින් නිසි ලෙස පිට නොවීමෙන් රාත්‍රියේදී ඔබට නිසි නින්දක් නොලැබිමට පුළුවන.
* දෙපාවල පිටි පතුල් හා වළලුකර ප්‍රදේශවල බැස නොයන ඉදිමීමක් පැවැතීම වකුගඩු රෝගී තත්ත්වය ගැන ඉඟි සපයයි. එලෙස වන්නේ වකුගඩුවලට හානි වීමත් සමගම සාමාන්‍ය ප්‍රමාණයට වඩා වැඩි සෝඩියම් ලවණ ප්‍රමාණයක් සිරුරේ එක්රැස් වීම නිසයි. මෙහිදී ෙසෙල තුළ ජලය වැඩිපුර එක්රැස්වීමෙන් රෝගී තත්ත්වයන් ඇති වීමද පාද වල රුධිර නාළවල සිදු වන සංකූලතාවයන් නිසාද මෙලෙස පිට පතුල හා වළලුකර ඉදිමීමට ලක්විය හැකිය. මෙවන් විටෙක වෛද්‍ය උපදෙස් ලබා ගැනීම ඉතා වැදගත්ය.
* වකුගඩු ක්‍රියාකාරිත්වය දුර්වල වීම නිසා ශරීරයේ ලවණ තත්ත්වය අසමතුලිත වීමෙන් දිවා කාලයේ මෙන්ම රාත්‍රී කාලයේ කෙන්ඩා පෙරලීම්වලට ලක්විය හැකිය. එමෙන්ම ශරීරය තුළ විෂ ද්‍රව්‍ය එක්වීම නිසා වමනය යාමත් සිදුවිය හැකිය.
* වකුගඩු ක්‍රියාකාරිත්වය දුර්වල වීම නිසා සිරුරේ එක්රැස් වන විෂ ද්‍රව්‍ය නිසි ලෙස බැහැර නොවීමෙන් තද වෙහෙසකාරී තත්ත්වයක් දැනීම මනස ව්‍යාකූල වීමද සිදු විය හැකිය. රතු රුධිරාණු හා හිමොග්ලොබින් අඩුවීම නිසාත් මෙවැනි රෝග ලක්ෂණ පහළ වුවත් විශේෂයෙන්ම මෙම රෝග ලක්ෂණය ඇත්නම් වකුගඩු පරීක්ෂාවකට යොමුවීම ඉතා වදැගත්ය.

වකුගඩු රෝගී වීමේ අවදානම ඉහළ පුද්ගලයන්
* පළමු හෝ දෙවන ආකාරයේ සියලුම දියවැඩියා රෝගීන්
* අධි රුධිර පීඩනය නිසි ලෙස පාලනය නොකළ අය.
* පවු‍ලේ ඥාතියකුට වකුගඩු රෝග වැලඳී ඇති පවුල් වල අය.
* දුම්පානය හෝ මත්පැන් පානයට ඇබ්බැහි වූවන්.
වකුගඩු රෝග වැලඳීමේ අවදානම් සහිත මෙවන් පුද්ගලයන් ද සාමාන්‍යයෙන් වයස අවුරුදු පනහ ඉක්ම වූවන්ද වසරකට වරක් බැගින් නියමිත වෛද්‍ය පරීක්ෂණ වලට ලක්වීම අත්‍යවශ්‍යය නිරෝගීව දිගුකල් ජීවත් වන්නට නම් සෞඛ්‍ය සම්පන්න ආහාර පිළිවෙත් අනුගමනය කිරීමත් වසරකට වරක් බැගින්වත් අවශ්‍ය වෛද්‍ය පරීක්ෂණ සඳහා යොමු වීමත් අත්‍යවශ්‍ය තත්ත්වයක් බව කිව යුතුය. ඒ සඳහා වැය කෙරෙන මුදල් අනාගතයේ ඔබ රෝගී වීමෙන් වැය වන විශාල මුදල් සම්භාරයෙන් දශම ගණනක මුදලක් බව ඔබ විසින් වටහාගත යුතුමය.

කෑගල්ල ශික්ෂණ රෝහ‍ලේ කායික රෝග අංශයේ
‍‍‍ජ්‍යෙෂ්ඨ වෛද්‍ය රුවන් ලාල් උදය බණ්ඩාර